The Lancet dergisinde yayımlanan ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından desteklenen yeni bir küresel araştırma, obezitenin artık dünya genelinde endişe verici boyutlara ulaştığını ortaya koydu. 2022 yılı itibarıyla dünya çapında 1 milyardan fazla insan obezite ile yaşıyor. Bu sayı, 1990 yılından bu yana yetişkinlerde obezitenin iki katına, çocuk ve ergenlerde ise dört katına çıktığını gösteriyor.
Veriler Ne Diyor?
Araştırmaya göre, 2022’de dünya genelinde yetişkinlerin %43’ü aşırı kilolu. En yüksek zayıflık ve obezite oranlarının aynı anda görüldüğü bölgeler ise Pasifik ve Karayip adaları, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri. Bu çifte yük, yani hem yetersiz beslenme hem de aşırı kilo, birçok ülke için aynı anda çözülmesi gereken karmaşık bir halk sağlığı sorunu haline geliyor.
Malnütrisyon: Çift Yönlü Tehdit
Malnütrisyon (yetersiz beslenme), yalnızca açlığı değil, aynı zamanda fazla kiloyu da kapsayan geniş bir kavram. Zayıflık, bodurluk, vitamin-mineral eksiklikleri kadar, aşırı kilo ve obezite de bu kapsamda değerlendiriliyor. Bu durumun sonuçları ise oldukça ciddi:
-
5 yaş altı çocuk ölümlerinin yarısı, yetersiz beslenmeyle ilişkilendiriliyor.
-
Obezite, kalp hastalıkları, diyabet ve bazı kanserler gibi bulaşıcı olmayan hastalıkların temel nedeni.
DSÖ’den Net Mesaj: Önlem Almak Zorundayız
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, çalışmanın sonuçlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Obeziteyi önlemek ve yönetmek için gereken çözümler elimizde. Ancak bu müdahaleler yeterince uygulanmıyor,” dedi.
DSÖ, veri analizine katkı sağladığı bu çalışma doğrultusunda; sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve tıbbi bakımın erken yaşlardan itibaren teşvik edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Hangi Müdahaleler Gerekli?
2022’de toplanan Dünya Sağlık Asamblesi, 2030 yılına kadar ülkelerin obeziteyle mücadeleye yönelik ulusal eylem planlarını hayata geçirmelerini öngören bir kararı kabul etti. Bugün itibarıyla 31 ülke bu planları uygulamaya koymuş durumda. Temel öneriler şöyle:
-
Emzirmenin desteklenmesi gibi doğumdan itibaren sağlıklı uygulamaların teşviki
-
Çocuklara yönelik sağlıksız gıda pazarlamasının düzenlenmesi
-
Okullarda gıda satışlarının denetlenmesi, sağlıklı okul beslenme politikaları
-
Vergilendirme ve fiyatlandırma yoluyla sağlıklı gıdaların teşviki
-
Beslenme etiketlerinin düzenlenmesi
-
Toplum düzeyinde farkındalık kampanyaları
-
Okullarda fiziksel aktiviteye dair standartların geliştirilmesi
-
Obezite yönetimi hizmetlerinin birinci basamak sağlık hizmetlerine entegrasyonu
Sonuç: Obezite Küresel Bir Kriz
Bu büyük ölçekli çalışma, obezitenin artık sadece bireysel bir sorun değil, küresel bir halk sağlığı krizi olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Çözüm ise yalnızca bireylerin değil; hükümetlerin, toplulukların, sağlık profesyonellerinin ve özel sektörün birlikte hareket etmesini gerektiriyor.
Kaynak
The World Health Organization & The Lancet (2024). Global Obesity and Malnutrition Report