Son zamanlarda yaygın olarak kullanılan yapay tatlandırıcılardan biri olan ksilitol, yeni bir bilimsel çalışmaya göre kalp krizi ve felç riskini artırabilir. Avrupa Kalp Dergisi (European Heart Journal)’nde yayımlanan araştırma, ksilitolün kan pıhtılaşması mekanizması üzerindeki olası etkilerine dikkat çekiyor.
Araştırmanın Bulguları Ne Diyor?
6 Haziran 2024 tarihinde yayımlanan çalışmada, ksilitol düzeyleri yüksek olan bireylerde kalp krizi, felç ve ölüm riskinin, düşük ksilitol seviyelerine sahip kişilere göre iki kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmacılar, bu tatlandırıcının kandaki trombosit aktivitesini artırarak pıhtı oluşumunu kolaylaştırabileceğini belirtiyor.
Çalışma sadece gözlemsel verilerle sınırlı kalmadı; aynı zamanda in vivo (canlı üzerinde), müdahaleci ve hayvan modelleriyle de desteklendi. Bulgular, ksilitolün özellikle damar içi kan akışını etkileyerek kardiyovasküler sistem üzerinde baskı oluşturabileceğini gösteriyor.
Ksilitol Nerelerde Bulunur?
Ksilitol; şekersiz sakızlar, yer fıstığı ezmeleri, bazı unlu mamuller, şekerleme ürünleri ve diş dostu olarak pazarlanan ürünlerde yaygın olarak kullanılıyor. “Doğal kökenli” olarak lanse edilse de, sağlık üzerindeki etkileri halen tartışmalı.
Uzmanlar Ne Diyor?
-
Dr. Stanley Hazen, Cleveland Clinic Lerner Araştırma Enstitüsü’nde Kardiyovasküler Bilimler Başkanı: “Ksilitol ile ciddi kardiyovasküler olaylar arasında net bir ilişki var.”
-
Dr. Cheng-Han Chen, MemorialCare Saddleback Tıp Merkezi: “Trombositler pıhtılaşmada kilit rol oynar. Ksilitol bu mekanizmayı etkileyerek riski artırabilir.”
-
Dr. Tadwalker: “Bu bulgular, hekimlerin ksilitol gibi yapay tatlandırıcıların potansiyel risklerini hastalarıyla tartışması gerektiğini gösteriyor.”
Araştırmacılar, yalnızca ksilitol değil, daha önce eritritol gibi diğer tatlandırıcıların da benzer kardiyovasküler risklerle ilişkili olduğunu hatırlatıyor.
Ne Yapmalı?
Uzmanlar, ksilitol gibi tatlandırıcıların aşırı tüketiminden kaçınılmasını, işlenmiş ve “şekersiz” etiketli ürünlerin daha dikkatli incelenmesini öneriyor. Her ne kadar bu ürünler diyet dostu gibi görünse de, uzun vadede ciddi sağlık riskleri taşıyabilir.
Sonuç
Yeni bilimsel veriler, ksilitol gibi yaygın yapay tatlandırıcıların masum olmayabileceğini gösteriyor. Kan pıhtılaşmasını artırarak kalp krizi ve felç riskini yükseltebileceği düşünülen ksilitol, özellikle yüksek miktarda tüketildiğinde sağlık için tehdit oluşturabilir. Bilinçli tüketim ve etiket okuma alışkanlığı bu noktada hayati önem taşıyor.
Kaynak:
Hazen, S. L., et al. (2024). Plasma xylitol and risk of incident cardiovascular events. European Heart Journal.